تکبر یک نوع بیماری اخلاقی است که آیات و روایات زیادی در مزمت این رذیلۀ شوم در آموزه های دینی ما وارد شده است برای نمونه در آیه 72سوره زمر می خوانیم که « قیلَ ادْخٌلٌوا اَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدینَ فیها فَبِئْسَ مَثوَی المٌتَکَبِّرینَ» ؛ به متکبرین گفته می شود از درهای جهنم وارد شوید و جاودانه در آن بمانید ، چه بد جایگاهی است ، جایگاه متکبران . و در روایات نیز آمده است که پیامبر اکرم صلی اله علیه و اله و سلم می فرمایند : هرکس به اندازه یک دانۀ خردل کبر در قلبش باشد وارد بهشت نمی‌شود . عواملی که سبب شد ما به پژوهش در رابطه با این موضوع بپردازیم عواقب شوم این صفت رذیله بود که اگر خدای ناکرده در وجودمان ریشه بدواند ، تمام اعمالمان را طی یک عمر زندگی تباه و نابود کرده و همنشین با جهنمیان وکافران می‌شویم و روشی هم که ما براساس آن این پژوهش را گردآوری کرده ایم ، بر اساس هدف پژوهش بنیادی نظری است و بر اساس ماهیت پژوهش توصیفی تحلیلی محتوا است . و همچنین ما در این پژوهش به نتایجی دست یافته ایم که این نتایج که در واقع همان پاسخ سؤالات پژوهش است به شرح زیر است : در قرآن کریم تکبر عبارت است از اینکه کسی بخواهد با تصنع در عمل و گفتار به دیگران بقبولاند که او از آنان شریفتر و بزرگتر است و همچنین ما در این پژوهش دیدگاه آیات و روایات را نسبت به مفهوم این صفت رذیله این چنین بیان کرده ایم : تکبر یکی از زشت ترین صفات و بدترین اعمال و نکوهیده ترین خصلت های انسانی است ، صفتی که می تواند آدمی را تا مرحله ی کفر و بی ایمانی پیش برده و سبب محروم شدن او از ورود به بهشت الهی شود و آنها که در این صفت زشت غوطه ورگردند ، هرگز روی سعادت را نخواهند دید و افزون بر این ریشه های زیادی را از منظر آیات و روایات برای تکبر بیان کرده ایم که مهمترین ریشه‌ی این خصلت نکوهیده درحقیقت نقص و نقصانی است که در فرد متکبر وجود دارد از این رو می‌کوشد تا با تکبر آن نقص را جبران کند و علاوه بر این برای پی بردن به این نکته که آیا ما به بیماری تکبر مبتلا هستیم یا نه ، صفات متکبرین را ازدیدگاه آیات و روایات بیان کرده ایم که قابل توجه ترین این صفات این است که افراد متکبر همیشه به دنبال تحقیر دیگران هستند و دیگر اینکه افرادی خود رأی و بخیل هستند که انفاق های ریا کارانه دارند و هنگام روی آوردن نعمت ها از خداوند غافل می شوند و همچنین برای تکبر از منظر آیات و روایات چهار درجه ذکر کرده ایم که بدترین آن ، تکبر در برابر خداوند است که از نهایت جهل و نادانی سرچشمه می‌گیرد ، مثل فرعون که نه تنها ادعای الوهیت کرد بلکه مردم را به بندگی خود دعوت می‌کرد و افزون بر این در بیان انگیزه های تکبر بیان کرده ایم که این انگیزه ها یا دینی است مثل علم و عمل و یا دنیوی است مانند : جمال و زیبایی ، نسب و حسب عالی ، فزونی یاران و یاوران ، مال و ثروت فراوان ، قدرت و نیروی جسمانی و برای این رذیله‌ی شوم از منظر آیات و روایات پیامدهای زیادی را ذکر کرده ایم که از پیامدهای قابل توجه این بیماری علاوه بر انزوای اجتماعی شخص متکبر محروم شدن او از ورود به بهشت الهی است که تفکر در این پیامدها هر فرد عاقلی را به دور کردن این صفت رذیله از خود مشتاق می‌کند و ما برای درمان این بیماری نیز سه روش علمی ، عملی و تفصیلی ارائه کرده ایم که در روش علمی فرد متکبر باید این حقیقت را بپذیردکه از نطفۀ ناچیز و بی ارزشی به وجود آمده که در هر لحظه در معرض آفات زندگی و بیماری و ناتوانی است و درمان عملی آن هم به این طریق است که فرد متکبرسعی کند ، اعمال متواضعان را انجام دهد ، تا این فضیلت اخلاقی در اعماق وجود او ریشه بدواند ، در درمان تفصیلی نیز فرد باید بداندکه سبب تکبر او چیست و بعد از شناسایی آن سبب ، به درمان بپردازد در حقیقت تمام اسباب تکبر چه دینی و چه دنیوی موهبتی هستند از طرف پروردگار که به افراد می رسد ، پس به جا است که این اشخاص بجای تکبر و فخر فروشی بوسیله‌ی این امور به شکرگزاری در مقابل پروردگار بپردازند ، و برای خداوند و خلق او تواضع کنند و بدانند که هر لحظه ممکن است که به خواست و اراده‌ی الهی این موهبت ها از آنها گرفته شود .
