توسل از دیدگاه آیات و روایات
شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۲
محقق:بهاره محمدی تبار
چکیده تحقیق:
توسل به معنای اتخاذ وسیله جهت نزدیکی و قرابت به چیزی است که در حقیقت موجب تقرب می گردد. عبارت قرآنی «وابتغوا الیه الوسیله»که توصیه خداوند متعال در مسیر قرابت ذات ازلی اوست از باورهای مسلمانان به خصوص شیعیان جعفری است که می توان ردّ پای آن را در روایات و احادیث معصومین علیه السلامبه خوبی مشاهده نمود. توسل و تقرب در سیره ملکوتی انبیاء و ائمه علیه السلامرا نیز باید بر این مهم افزود، که در آیات کریمه کلام الله مجید منعکس گردیده و نه تنها باور شیعیان، که باور عامه مسلمانان و بلکه اعتقاد موحدان را تقویت می نماید. گرچه در طول تاریخ پر التهاب اسلام عزیز، موضوع ارزنده توسل، توسط فِرقَ و مذاهب مختلف همواره محل حَرَج و تعدیل بوده، لکن هیچ یک آن را به صراحت مردود نشمرده اند؛ مگر فرقه منحرف وهابیت که در اصول و مبانی دینی دچار تردید، شهبه و انحراف گردیده اند. شاید از بهانه های کاذب آنان درتکفیر شیعه همین توهم، ناصواب است. موضوع توسل در ارتباط مستقیم با طهارت قلب و تمرکز افکار قرار داشته و پر واضح است که بدون تمهید مقدمات، اثری برآن مترتب نخواهد بود. اگر چه در حالتی عموم مردم از توسل بهره می برند و خود را به منبع فیض ازلی و ابدی متصل می کنند اما برترین توسل در اعماق معرفت و یقین رقم می خورد نه در حالتی از ناچاری و اضطرار، مثال زیبای قرآنی گویای همین واقعیت عینی است که هر گاه انسان سوار بر کشتی حوادث در دریای بی انتها گرفتار طوفان سهمگین گردد، ضمیر ناخود آگاه وی، خدا را می خواند و به حضرت احدّیت متوسل می شود، حال آنکه چون اضطرار از وی سپری گردد، بار دیگر خدا را فراموش می کند. توسل در فرهنگ شیعه یعنی ارتباط و قرابت دائمی میان عبد و معبود به واسطه معصوم که منبع جذب فیض قدسی است. قرابتی که فراتر از زمان و مکان، بلکه زمان شمول و مکان شمول است. آنگاه معمای یقین بر وجود نازنین آخرین گنجینه ی عصمت، حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف حل می گردد که قرن ها شعاع رحمت آن جناب، وسیله توسل و تقرب شیعیان است.
کلید واژه ها :توسل، تقرب، وسیله